Zginęli za Naszą Wolność i Ojczyznę – Obchody Pacyfikacji Wsi Waryś połączone z III Gminnym Świętem

Najważniejsze polskie święto narodowe, obchodzone co roku 11 listopada, na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku zostało w tym roku w Borzęcinie połączone z upamiętnieniem wydarzeń mających miejsce 23 września 1942r. w Warysiu. Podczas akcji gestapowców i żandarmów niemieckich, w odwecie za pomoc partyzantom, życie straciło troje mieszkańców Warysia: Wiktoria Curyło, Franciszek Dzik oraz Jan Kwaśniak. Aresztowano 13 osób: Franciszka Curyłę, Franciszka Kwaśniaka, Franciszka Kijaka, Jana Kowala, Jana Prusa, Piotra Prusa, Jana Sumarę, Stanisława Witka, Andrzeja Wójcika, Andrzeja Zielińskiego (ojca), Andrzeja Zielińskiego (syna), Annę Zielińską (żonę i matkę), wszystkich z Warysia oraz Wincentego Kwaśniaka z Borzęcina. Im wszystkim właśnie poświęcona była niedzielna uroczystość, podczas której na cmentarzu parafialnym w Borzęcinie Górnym odsłonięto symboliczny Pomnik Ofiar Pacyfikacji Warysia.

Uroczystość rozpoczęto od uroczystej mszy świętej odprawionej przez księdza Józefa Bąka – proboszcza parafii pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Lewniowej, prawnuka zamordowanego 70. lat temu Jana Kwaśniaka oraz księdza Czesława Paszyńskiego – proboszcza parafii w Borzęcinie Górnym. Podczas wypełnionej emocjami homilii ksiądz Józef m.in. zwracał uwagę na dzisiejsze znaczenie patriotyzmu wśród Polaków. Przestrzegał – cytując słowa Jana Pawła II – przed nadmiernym konsumpcjonizmem i źle postrzeganą wolnością, która wielu oddala od prawdziwych wartości, w tym wartości najwyższej – Boga.

Po mszy świętej wszyscy uroczyście przemaszerowali na cmentarz parafialny, gdzie dokonano poświęcenia i odsłonięcia pomnika powstałego na wniosek mieszkańców wsi Waryś z sołtysem Józefem Bachem i radnym Marcinem Nasiadką na czele, a wybudowanego nakładem finansowym samorządu gminy Borzęcin w 70. rocznicę Pacyfikacji Warysia. Pomnik powstał wg projektu tarnowskiego artysty i malarza Jerzego Martynowa przy dużym zaangażowaniu organizacyjnym ks. Józefa Bąka. Wykonawcą prac była firma Władysława Wojnickiego z Zaborowa.

Odsłonięcia pomnika dokonali przedstawiciele rodzin pomordowanych w osobach: Maria Fudalej (z rodziny Franciszka Dzika), Barbara Kobyłecka (z rodziny Wiktorii Curyło) i ks. Józef Bąk (z rodziny Jana Kwaśniaka). Okolicznościowe wiązanki kwiatów złożyły delegacje rodzin pomordowanych, samorządu gminy Borzęcin, Ochotniczej Straży Pożarnej w Borzęcinie, Zespołu Szkół w Borzęcinie. Kwiaty złożono także przed pomnikiem poległych w centrum Borzęcina.

Dalsza część uroczystości odbyła się w Domu Ludowym w Borzęcinie. Tutaj licznie zebrani goście mieli możliwość obejrzenia przedstawienia przygotowanego przez młodzież z Zespołu Szkół w Borzęcinie pod opieką pań Joanny Bodzioch, Beaty Staśko i Kingi Białek. Scenariusz w głównej mierze został oparty na wydarzeniach sprzed 70-lat w Warysiu. Dla jednych była to okazja do przybliżenia tamtej historii, dla innych, szczególnie tych starszych, konieczność powrotu do trudnych chwil, w których ginęli bądź zostali uwięzieni członkowie ich rodzin i znajomi. – Dla osób które nie przeżyły takich lub podobnych sytuacji na własnej skórze nie sposób o tym opowiadać, trudno znaleźć właściwe słowa, żeby wyrazić tamte emocje.. Dziś – choć upłynęło już ponad 70 lat – za sprawą przedstawienia teatralnego wszystkie obrazy wracają i łzy cisną się do oczu – mówił do zebranych Julian Bąk, jeden ze świadków tamtych wydarzeń.

 Głos zabrał także Janusz Kwaśniak, wójt gminy Borzęcin przypominając, że Naród Polski przebył długą i trudną drogę, podczas której setki tysięcy osób poniosło najwyższą ofiarę krwi i życia, wielu znalazło się w więzieniach i w innych miejscach zesłania, tysiące zostało zmuszonych do emigracji po powstaniach. Wspominał także historię najnowszą.

– Po zakończeniu wojny, kolejne pokolenia Polaków żyły w kraju, który nazywał się Polską, który miał formę państwa, ale nie miał suwerenności. Polacy nowemu systemowi stawili opór, podejmując walkę z komunizmem. Powojenne podziemie antykomunistyczne, opozycja demokratyczna, zrywy z roku 1956, 1968, 1976, olbrzymi ruch Solidarności, rok 1980 i wreszcie rok 1989. To wszystko są nasze drogi do wolności – mówił wójt.

Przywołał pamięć synów borzęcińskiej ziemi poległych podczas wojen i walk o wolność zarówno na terenie gminy, jak i poza jej granicami. Podkreślał, że w dzisiejszych czasach musimy pielęgnować i budować patriotyzm. – Patriotyzm, który wpatrzony jest w przyszłość, ale musi mieć też korzenie w przeszłości, musi mieć pamięć. (…) Dlatego budując patriotyzm, trzeba nam wskazywać właściwą drogę, drogę zachowania tożsamości narodowej i świadomości historycznej. Musimy kształtować serca i umysły kolejnego pokolenia Polaków tak, aby żyli z pełną świadomością powinności wobec własnego narodu, aby pamiętali kim są i skąd pochodzą.

Zacytował słowa Jana Długosza – wybitnego polskiego kronikarza, dyplomaty i duchownego, który mówił: „Każdy tyle dłużen swojej ojczyźnie, na ile go stać przy jego zdolnościach i siłach”.

Kończąc życzył sobie i zebranym: – Wobec najświętszych, okupionych krwią i licznymi ofiarami wartości Narodu Polskiego – Wolności i Niepodległości, należy nam uczynić wszystko, aby nasze siły i zdolności wykorzystać w służbie Wspólnej, Narodowej, Polskiej Sprawie.

Głos zabrali także Kazimierz Brzyk i Czesław Małek – szefowie rad powiatu brzeskiego i gminy Borzęcin. Nie mogło zabraknąć także relacji jednego z żyjących świadków wydarzeń sprzed 70 lat. Mający dziś 84 lata Julian Bąk bardzo emocjonalnie i szczegółowo relacjonował tamte krwawe wydarzenia we wsi Waryś.

Spotkaniu towarzyszyła wystawa zdjęć pn.„Drogi dochodzenia do wolności” przygotowana przez Joannę Bodzioch i Lucjana Kołodziejskiego.

Na koniec organizatorzy zaprosili uczestników uroczystości do wspólnego śpiewania pieśni patriotycznych i ojczyźnianych, których oprawę muzyczną przygotował Krzysztof Przepiórka. Wszyscy ochoczo dali się porwać powszechnie znanym rytmom m.in. „Pierwszej brygady”, „Piechoty” czy pieśni „Przybyli ułani” wyśpiewując z entuzjazmem kolejne zwrotki. W nagrodę otrzymali pyszną wojskową grochówkę dziękując przy okazji wszystkim zaangażowanym w organizację spotkania za niezwykle udane obchody Święta Niepodległości.

(pio)